Wednesday, October 27, 2010

франц хэл сурахийг хүсэж байгаа хүмүүст

энд би өдөр болгон шинэ үг оруулах болно тэгээд та бүхэн сэтгэгдэл болон санаа оноогоо бичиж байгаарай бас миний буруу бичсэн үшнүүдийг засаж өгнө гэдэгт итгэж байна
1 .  avoir ------тай байх германаар бол haben
2 .  etre-------- мөн бол германаар бол sein
3 .  aller ------ явах \ хөлөөрөө \ германаар бол gehen
4 .  conduire----- явах \ машинаар \ германаар бол fahren

тусгай салаа 45-46 р анги

Monday, October 25, 2010

хүний амьдралаа гэж 6-р хэсэг

ингээд Болд эхнэрээ тэвэрээд унтлаа гэхдээ маргааш юу болох амьдрал нь яаж эргэхийг мэдэхгүй жаахан хүүхэд шиг хурхиран унтаж байлаа ингээд маргааш болж Зулаа орос явах болж Болд эхнэрээ гаргаж өгөөд тэгээд 4 хоног гэж бодохоор сэтгэл нь жаахан тийм л байлаа тэгсэн хэр нь амаралтанд тэр өдөөд байсан нөгөө хүүхэн нь бас цуг явна гэхээр эр хүний хүсэл нь сэргээд яадаг юм би ямар зулааг хуурч байсан биш тэр хүүхэнтэй эв нь таарах юм бол бас нэг учир ургуулаад авахад зулаа мэдэхгүй юм чинь гэж бодон гэртээ ирлээ эхнэр нь байхгүй болохоор нэг л уйтгартай байлаа нээрээ Ганааг дуудаад ганц 2 пиво ууяа гэж бодоод ганаа луу залгалаа
- ганаа найз нь байна аа эхнэр явцан гэрт ганцаараа эвгүй юм байна аа  чи хүрээд ир жаахан пиво ууж юм яриж сууя гэсэнд
-ганаа ч уухайн тас зөвшөөрч , за хөгшин одоохон гээд утасаа тасаллаа
-Болд ч за байз гарч уух уу эсвэл гэртээ уух уу гэж бодон тааз ширтэн сууж байтал
- За нөгөө пиво хаана байна гэсээр ганаа ороод ирлээ
-Болд гайхан харсан аа бугуйндах цагаа харлаа нээрээ 20 минут болсон байлаа Үгүй чи чинь нисээд ирвүү гээд ганаатай гар бариад тэгээд ,за хөгшин эхнэр явцан ярих хүн байхгүй гэртээ ганцаардаад л сууж байна 2 уулаа энд пиво уух уу эсвэл гарч уух уу гээд ганааг хартал
- цаадах нь  гэрт ууна гэж юу байсан юм бэ гарч уусан арай сонирхолтой юм биш үү гээд нүд нь сэргээд ирлээ
- болд ганааг яагаад гарч уух гээд байгааг нь сайн мэдэж байсан ч за нээрээ тийм дээ гээд гарах гэж байсанаа за ганаа минь нөгөө газар ахиад орохгүй шүү тэгсэнээс нэг жаахан нам тайван газар орж юм ярьж байгаад ирсэн дээр байхаа гэтэл
- ганаа тэгэлгүй дээ би ч гэсэн ахиж тийшээ орохгүй гээд 2 залуу гэрээсээ гарлаа тэд нар байрныхаа хажуу талд байдаг нээгдээд удаагүй байгаа ертөнц гэдэг кафед орлоо эхлээд л нэг нэг пиво авч уун гээд сайхан буу халж байтал ганаа нээрээ найз нь нэг сайхан амьтантай өчигдөр танилцаад ,чи нээрээ харах уу гэсэнд болд нээрээ харая л даа чамайг бас сайхан амьтан тоодог юм байх даа аан чамайг чинь дандаа л матар эргүүлж байдаг юм байх гэж бодож байсан ш дээ гээд болд тачигтал нь хөхөрч гарлаа ганаа шар нь хөдөлсөн бололтой утасаа шүүрч аваад нэг дугаар луу залгаад сайн уу цэцэгээ сонин сайхан юу байна даа чи одоо завтай юу энд чамайг манай нэг найз харая гээд байна аа чи ирж намайг энэ нэг муухайн амьтанаас өмөөрөөд өгөөч намайг яг доош нь хийгээд байна аа гэтэл Цэцэгээ өө би одоохондоо зав муутай л байна тэгэж байгаад очие тэгэх үү гэдэг байгаа ганаа ч баярлаад за за тэгвэл чи 30 минутийн дараа яг гарах болохоороо залгаарай би чамайг очоод авая гээд утасаа тасалчаад нэг л маадгар амьтан болдын өөдөөс харсан аа за чи ганаа хүү ямар согоотой явдаг болохыг одоо хагас цагийн дараа харах болно гээд үлдсэн пиво уугаад зөөгчөө ахиад нэг пиво гээд дуу шуу нь арай том дуугарч байлаа ингээд болд ч гэсэн ганцаараа суугаад байхаар жаахан тийм санагдаад ядаж байхад эхнэр нь хойшоо явцан байдаг жаахан ууцан болохоор тэрэндээ халаад тэгээд бас ганаагаас дор орохгүй шүү гэж бодсоноо
Нээрээ манай ажил дээр бас нэг согоо байгаа надад их ханд хаяад байдаг юм гэтэл ганаа өө тийм үү чамайг тоодог согоо гэж юу байсан юм бэ аан зулаа л чамайг тоож суусан байх тэрнээс биш чи царай муутай болохоор согоо байтгуй матар ч тоохгүй юм байж гэж ганаа найзийгаа шордлоо
- Болд ч чи тэгвэл харах уу гээд мөчөөгөө өгөхгүй өөдөөс нь харж байлаа хажуунаас нь харсан хүн бол энэ 2 чинь хүүхэнээр өрсөлдөөд байгаа юм уу даа гэхээр байлаа
Болд дотороо бодож байлаа за байз ажил дээр нүүр өгөөгүй байж байгаад тарсан болохоор одоо дуудах уу болих уу гээд сууж байлаа дуудахгүй байя гэхээр энэ муу ганаа намайг нэлээн олон өдөр ярих яриатай болчилоо гээд шар малтаад байдаг за ядаг юм утасдаад л үзнэ дээ гээд залгалаа
-дийд дийд гээд дуудаж байсанаа нэг жаахан хүүхэд байна уу хэнтэй ярих вэ гэлээ болд ч гайхаад уг нь надад хүүхэдтэй гэж хэлээгүй л юмсан  гэж бодоод өөө алтаа эгчтэй нь яриая гэтэл аагий аниа тантай энд нэг ах яриая гэж байна гээд талаар нэг орилоод ,  болд ч хүлээж байтал Алтаа мөн байлаа
- байна уу хэн бэ гээд нэг л эрхэлсэн янзтай яриагаа эхлээ болд ч жаахан юм ууцан болохоор бүх биеээр нь 220  гүйгээд явчих шиг санагдаад  өө сайн  байна уу би болд байна аа зүгээр л та сайхан амарч байна уу гээд нэг их ажил хэрэг ярих гэж байгаа хүн шиг эхэлсэнээ уучилаарай та өнөөдөр завтай юу гэтэл
-Алтаа би ч одоохондоо зав муу л байна юу болсон бэ гээд чимээ чагнаад дуугай боллоо
- Болд аан өнөөдөр манай нэг найз тушаал дэвшисэний  баяр тэмдэглэж байгаа юм тэгээд харин манай эхнэр хойшоо явцан болохоор би ганцаараа хүрээд ирсэн чинь манай найз намайг заавал нэг хүн дагуулж ир гээд болдоггүй тэгээд л чамайг надад жаахан хань болооч гэж гуйх гэсэн юм аа гээд нэг л хулчигардуу хэлээд хариу хүлээтэл за яахав яамайг гуйж байгаа бол яах вэ ганц удаа тус болоё доо гээд за тэгээд та нар хэдүүлээ хаана байгаа юм бэ дээ гэтэл Болд ч баярлаад өө чи хаана байгаа юм би чинь бас эр юм байна чамайг очоод авая гэтэл за за тэгвэл чи 3-4 хороололд өргөө кино театр дээр хүрээд ир гээд утасаа тасалаа за ингээд сайн найзийн ачаар болд  нэг хүүхэнтэй учир ургуулах боллоо зулаа мэдэх юм бол ч шууд алах байх даа гэж бодож байсан ч болд тэр үед нэг их айхгүй байлаа . ингээд 2 талаас хүүхнүүд орж ирлээ ганаа болд 2 ч бас гэж жаахан халчихсан байлаа хүүхнүүд ч хоорондоо танилцаад ид сайхан болж байтал ганаа за найзуудаа би та нарт нэг гоё юм үзүүлнэ гээд бүх тооцоог нь ганаа хийчээд тэр кафенаас гарлаа болд ч нөгөө алтаагаа хараад ганаагийн хаашаа явж байгаа ч нэг тоосонгүй нэг газар ирлээ ганаа ч камандалаад л байлаа одоо бүгдээрээ ийшээ орно тэгээд бүгдийг би даах болно гээд нөгөө газарлуугаа орлоо болд ч алтааг хараад бүр тэнэг болцон байлаа тэрний 2 хөх нь л их гоё харагдаад тэгээд уг нь тийшээ орох дургүй байсан ч Алтаа энэ ямар газар вэ гээд айлгүйтан болдийн хажуунаас дүүжилэгдэн явж байлаа тэгсэнээ за хэдүүлээ энэ ганааг юу хийж чаддаг юм үзэх хэрэгтэй гэж бодож байна за ганаа чи тэгээд юу хийж чаддаг юм дээ гээд хартал ганаа салхинд гараад нэлээн согтсон бололтой нэг нүдээ аниад за ганаа хүү юу хийж чаддагийг одоо харна гээд тоглоомын газар орлоо эхлээд ганаа ч шууд л тоглоомондоо орлоо болд жаахан байж байсан дээр байх аа гээд алтаатай юм яриж жаахан сууж байтал ганаа тэндээс ура гээд хашигараад ирлээ бүгд л юу болсон бэ нээд хартал ганаа гартаа 500000 төгрөг атгачихсан байлаа за найз нь хожичилоо гээд зөөгчөө энд нэг шил виски гээд за охидууд вино л ууна биздээ гээд өө зөөгчөө нэг вино бас гээд эргсэнээ бүгдээрээ өнөөдөр сайхан наргина гээд ширээн дээр суулаа гэтэл Болдийн дороос нэг хатгаад болдоггүй шүү тэсэн гэхэд яаж тэсэх вэ Алтаа нээрээ 2 уулаа очиж азаа үзэх үү гээд хартал Алтаагын нүд нь сэргээд ирцэн тэгэе л дээ би нээрээ энэ тоглоомийг урьд нь германд явж байхдаа тоглож байсан юм байна гээд болдтой ширээнээс босоод очилоо Болд бас нэг жаахан гар гэж харагдуулахгүйн тулд деэлэрээ энд гээд ирэнгүүт нь энд 50000 хийчих гээд тоглож гарлаа болд энэ өдөр ямар ч азгүй байлаа дандаа хоосоэ тоо унаад нэг мэдсэн чинь аль хэдийн данс нь хоосон байлаа тэрийг нь сая деэлэр хүүхэн хэлэхэд нь мэдлээ аль хэдийн ухаанаа алдчихсан байсан болохоор өө тийм үү гээд Алтаа луу хартал цаадах нь найз нь сая 150000 л хожилоо гээд боёох гэсэнээ миний найз надаас мөнгө зээлэх юм жж гээд харлаа Болд алдсан мөнгөө тооцоолоод үзсэн чинь нийтдээ 2500000 алдсан байлаа энэ мөнгө бол болдод хагас жилийн цалин байлаа . арай ч дээ гээд муухай царайлж байсанаа за за тэгэе нэгэнт өнгөрсөн гээд Алтаагаас 200000 төгрөг зээлж авлаа

тусгай салаа 41-42 р анги

Saturday, October 23, 2010

миний бодол

ингээд та бүхэнтэйгээ жаахан бодол санаагаа хуваалцах гэсэн юм өнөөдөр би ажил дээрээ сууж байна одоохондоо ажил бага байгаа болохоор хийх юм байхгүй тэгээд л сууж байна даа миний бодолоор бол монголд маань цэрэгийн алба 2 юм уу 3 жил байсан арай дээр бол уу гэж боддог юм би өөрөө аль хэдийн нэг жилийн алба хаасан л даа гэхдээ надад бол дутуу юм шиг санагдаг юм тэгээд ч одоо монголд маань хийх юм зөндөө байна шүү дээ тэгэхээр цэрэгийн албыг 2-3 жил болгоод тэгээд цэрэгүүдээр ажил хийлгэж авсан цалинг нь халагдахад нь өгдөг болох хэрэгтэй байгаа юм яагаад гэвэл цэрэгт байгаа хүн архи дарс уугаад ажил таслаад байхгүй бас хичээнгүй сайн хийнэ дээрээс нь мэрэгжилийн үнэмлэх аваад халагдана гэсэн үг шүү дээ тэгэхээр миний харж үзэсэнээр бол цэрэгүүд жирийн ажилчинаас 20-30 хувь арай илүү ажил хийдэг юм зөвхөн энэ жилийн 11 сарын цэрэг татлагаар гэхэд 21000 залуус цэрэгт мордож байна шүү дээ тэгэхээр энэ сайхан залуусыг мэрэгжилтэй бас ирээдүйдээ ажилтай болгох хэрэгтэй байгаа юм заавал хүн болгон дээд боловсролтой болох албагүй шүү дээ ажил гэдэг сайхан тэр дундаа хар ажил хийгээд сайхан хөлсөө гаргаад байж байх сайхан шүү дээ би ч гэсэн 10-р ангиа төгсөөд 3 жил хар ажил хийж байсан миний ажил хийх сонирхол тэр л үед их өрнөэ байсан даа  хүн ажилийг голно уу гэхээс ажил хүнийг голно гэж байхгүй шүү дээ хүн болгон ажилийг сурч хийж чадахийн төлөө байх юм бол ирээдүйдээ маань сайхан болно гэсэн үг шүү дээ   

тусгай салаа 39-40 р анги

Thursday, October 21, 2010

тусгай салаа 37-38 р анги

Энхдөл сүүлчийн захидал

Миний хажууд чи жаргалтай байсан болохоор
Нүднээс чинь урсах нулимас үнэн байсан учираас
Хоолойд минь тулчаад гарахгүй байна хонгор минь
Чимээгүйхэн шиг явлаа ..... уучилаарай

Миний хайраа одоо битгий уйл
Тэнгэр дээрээс харахад надад хэцүү байна
Бурхан чи бид 2-г салгасанаас биш
Чи минь ямар ч буруугүй

Маргааш өглөө би нэгэн навчис болоод
Чинийхээ хажуугаар хийсэн буугаад
Амьдралын тэр сайхан гэрэл гэгээг
Чамдаа би чинь шивниеэ дээ

Диваажин гэж байдаг юм байна
Дэргэдээс чинь харж байна цугтаа байж чадахгүй нь
Чинийхээ залбиралаар би дэндүү жаргалтай хайрт минь
Зүүд нойронд чинь нэгэн од гийвэл
Харвах тэр одыг намайгаа гэж бодоод
Хамтдаа байсан өдрүүдийхээ дурсамжыг дахин нэг санаарай
Нэгэн өглөө би цасан ширхэг болон
Булбарай хацар дээр чинь хайлан буугаад
Ярьдаг байсан тэр ирээдүйгээ дахин нэг ярилций
Диваажин гэж байдаг юм байна
Дэргэдээс чинь харж байна цугтаа байж чадахгүй нь
Чинийхээ залбиралаар би дэндүү жаргалтай хайрт минь
Сүүлчийн хэдэн үгээ чамдаа захидалаар илгээе
Сайхан амьдарлыг олоод сэтгэл өөдрөг амьдар
Сартай тэнгэрлүү харах болгондоо
Сэмхэн миний тухай бодоорой
Алсаас харан хайрлах ёстой л юм байлгүй
Амталж үзсэн хайр минь ганцхан чи л байсан
Түшиг болон чамдаа нууцхан туслан
Эндээс би чинь харан сууна
Диваажин гэж байдаг юм байна
Дэргэдээс чинь харж байна цугтаа байж чадахгүй
Чинийхээ залбиралаар би дэндүү жаргалтай хайрт минь
 нь

та монгол цустай бол энийг заавал үзэх ёстой

эх ороныхоо төлөө зүтгэж , тэмцэх цаг нь болсон эх ороноо харийн дайсанаас хамгаалах цаг нь болсон

эх ороныхоо төлөө зүтгэе

сайн бна уу монголчуудаа энд бид нар эв нэгдэлтэй байж л монгол ороноо хөгжүүлнэ шүү дээ бид бүхэн монгол туургатан болохоор энэ дэлхий дээр байгаа монголчууд бүгд цуглах цаг нь болсон гэж бодож байна тэгэх юм бол бид нар хэний ч дор орохгүй нэгэн том гүрэн байгуулж болно шүү дээ одооноос эхлээд энэ газар нутагийг минь сэндийлээд байгаа төрийн түшээд болон хятадын бөгсийг долоож байгаа бүгдийг нь цаазаар авах хэрэгтэй байгаа юм энэ газар шороо маань ирээдүй хойч үед минь үлдэх болохоос энэ муусайн хужаа нарт биш болохоор бид сайн тэмцэх хэрэгтэй байна хэрэв гадаадад болон эх орондоо байгаа монголчуудаа бүгдээрээ санаа бодолоо нийлүүлэе миний сайт http://www.batya1981.blogspot.com/ тэгэхээр би энэ сайт дээр зөвхөн эх оронийхоо төлөө бүх нийтлэлийг бичих болно та бүхэн чигсэн туслана гэдэгт итгэж байна эх ороныхоо төлөө зүтгэе

Friday, October 15, 2010

тусгай салаа 27-28 р анги

хүний амьдралаа гэж 5-р хэсэг

Болд Алтаагийн хэлсэнийг яах вэ? гэж дотороо эрэгцүүлэн бодож за байз Урьд нь бол хамт олонтойгоо зөндөө л явдаг байсан харин энэ удаа яах вэ би ч уг нь явмаар л байна гэтэл гэрт жаахан асуудалтай болчоод байдаг гэж хэсэг бодож байсанаа өө тэгвэл би эхнэрээ дагуулаад явж болно биздээ гээд алтаа луу хартал алтаа жаахан дургүй байгаа бололтой өөр тийшээ нэг харж эргэж болдоо луу харсан аа тэгэлгүй яах вэ дээ тэгээд ч чамд яг ингэж хэлэх гэж байсан юм энэ дуугай хүний эхнэр гэж бас нэг дуугай хүн байгаа бол уу эсвэл нэг галзуу хүүхэн байгаа бол уу гэж сонирхож байсан юм . Ашиггүй дээ би ч гэсэн нэг сайхан найзтай болоё гэж Алтаа худалаа хэлчээд дотороо уг нь бол сайхан л залуу байна даанч жаахан тэнэг юм уу даа тэнэг гэхээр тэнэг биш энэ газарийн тэргүүний ажилчин бас хүүхэнүүд эний араас их гүйдэг гэсэн тэгэхээр энэ надаар тоглоод байна уу гэж есөн жорийн юм бодож суусанаа за тэр нь ч надад хамаагүй би заавал энэ залууг өөрийн болгон авна  гэж дотороо өөрөө өөртөө тангараглаж байлаа .Энэ амаралтийг зохиосон хүн бол Алтаа өөрөө байлаа зөвхөн болдийг өөрийн болгох эхний төлөвлөгөө байлаа . Болдийг хаанаас нь харсан ч сайхан монгол залуу байлаа хөрслөг бор арьстай , булчин шөрмөс нь зангирсан , царайлаг болохоор ажилийн газарын хүүхэнүүд байнга л хардаг байлаа даанч эхнэртэй их үнэнч болохоор тэднийг бараг хардаггүй нэг их юм яридаггүй болохоор ажилийнхан хүүхэнүүд халдаж чадахгүй дэмий л дотороо хайрлаж хадгалж явдаг байлаа . аан харин Алтаа бол энэ хүүхэнүүдээс шал өөр юм яагаад гэвэл Алтаа гадаад дотоодод нэлээн явцан бас нэлээн олон залуусийг үзцэн болохоор энэ Болд зэргийн залууг хэсэгхэн хугцаанд өөрийн болгоод авах бол юу ч биш гэж бодож байлаа тэгээд дээрээс нь Алтаа ч гэсэн бие хаа царай зүс бол хэний ч дор орохгүй сайхан хүүхэн байлаа тэр ганц гайхуулдаг юм нь тэрний хөх нь байсан юм ямарч эр хүн Алтаагын хажуугаар хөхийн харахгүй өнгөрч чаддаггүй байлаа дээрээс нь Алтаа маш их шартай сансан болгоноо заавал өөрийн болгохийн тулд юу ч хийхээс буцахгүй байлаа дараагийн сайхан залуу гарч иртэл харин болдыг тогтоох хэрэгтэй байлаа энэнд алтаа нэг их юм бодохгүй байлаа яагаад гэвэл өдий 29 хүрэхдээ их олон аавын хүүгийн зүрхийг зүсэж явсан болохоор болд бол тэгээд л нэг жаахан хүүхэдийн тоглоом юм шиг санагдаж байлаа алтаагийн хувьд бол болдоос сайхан жаргал амсах бас болдийн мөнгө нь бас сэтгэлд нь хорогдоод тэгээд ч энэ ажилийн аманцар хүүхэнүүд болдийг нэлээн мөнгөтэй бас сайхан залуу гэсэн болохоор алтаагийн азгай нь хөдөлөөд тэгээд л энэ амаралтийг зохион байгуулж байгаа билээ болд энэ болсон үйл явдалд харин нэг л итгэхгүй л байлаа ингээд болд гэртээ хариад нэг л их ядарсан хүн хувцасаа тайлаад үнэртэл гэрээс нь сайхан бууз үнэртэж байлаа галзуухлуугаа ортол Зулаа сайхан ширээ засчихсан өө миний хайр яадарсан уу за суугаад хооллоо идээрэй гээд тэр 2 хооллоо идэх зуур Зулаа миний хайраа хайр нь маргааш нээрээ москва явах хэрэгтэй болчилоо манай дарга харин 4 хоног тэнд нэг оросийн компанатай гэрээ хийнэ гэнээ тэгээд би нарийн бичигээр нь явах болчилоо гэтэл болд хөөе тэгээд би яах болж байна аа манай ажилийнхан харин энэ амаралтийн өдөрөөр амралтанд явна гэсэн тэгээд би чамайг хамт явна гээд хэлчихсэн ш дээ гэтэл зүгээр дээ миний хайр сайхан ажилийнхантайгаа явчаад ир хайр нь заавал хойшоо явах хэрэгтэй болчоод байна аа тэгэхгүй бол болохгүй байна шүү дээ хэрэв хайр нь тийшээ яваад ажил бүтэх юм бол хайр нь энд салбарын дарга болох гээд байна манай дарга харин энэ ажил бүтэх юм бол чи энэ салбарыг хариуцаж ажилаарай гэсэн юм аа тэгэх юм бол чи бид 2 т хэрэгтэй шүү дээ сайхан машинтай байртай болно шүү дээ гээд гуйсан царайгаар харлаа болд ч за за тийм бол яах вэ дээ миний хайр явчаад ир хайр нь харин энэ амаралтанд явах аа болилоо тэнд би ганцаараа юу хийх билээ дээ чи байхгүй юм чинь гээд бослоо зулаа хойноос нь босоод галзуухаа сайхан цэвэрлчээд тэгээд 2 уулаа ядарсан болохоор унтахаар унтлагын өрөөндөө орлоо болд нэлээн ядарсан бололтой шууд л хурхирч гарлаа зулаа харин хүрч ирсэнээ өөө муухай амьтан хүн одоо 4 хоног явах гэж байхад чинь тэгээд л унтаад байхдаа яах вэ дээ гээд миний хайраа гэсээр өвөрт нь ороод эмэгтэй хүний мэхээ хэрэглэн сэрээж дөнгөлөө болд нэгэнт сэрсэн болохоор миний хайраа унтахгүй яагаа вэ гэсээр эргэж хараад миний хайр чинь өнөөдөр ямар үзэгсэлэнтэй харагдаж байна гэсээр халуухан уруул дээр нь зөөлөн гэгчин үнсээд тэвэрлээ

Thursday, October 14, 2010

миний амьдрал 4-р хэсэг

ингээд би гэдэг хүн нээрээ 2 -р ангид ороод бид нар нэг зугаалагаар явсан юм манай ангийн нэг охиний аав нь автобусстай тэгээд л бид гэр хороололоосоо гараад хойшоо ууланд гарсан юм тэр үед манай ангийн багш гэж нээх том алаг нүдтэй хөөрхөн багш байдаг байсан юм . байнга л биднийг хөгжөөж байдаг байсан юм тэгээд уулан дээр очоод бид нэлээн тоглсон тэгсэн манай ангийн багш маань за бүгдээрээ айл гэр болж тоглоё гээд бид нарийг 3 -3 аар нь болгоод тэгээд л аав ээж хүүхэд нь гэсэн ам бүл болгоод манай ангийн багш маань харин жинхэнэ багш нь болж айл болгоноор ороод тэгээд л танай хүүхэд чинь ийм байна тийм байна гээд л тэгсэн би харин жаахан азгүй л байсан л даа надтай гэр бүл болох хүүхэд байхгүй тэгсэн нэг охин арай гэж олоод тэгээд манай хүүхэд гэсэн чинь харин манай ангийн хамгийн ядуу айлийн хүүхэд таараад тэгэхэдээ гайгүй бид нар бүгдээрээ гэрээсээ авчирсан хоол болгоноороо тавагийн идээ засаж байлаа би ч  ээжийнхээ   хийж өгсөн цуйванг гаргаад л тавилаа манай хүн харин жаахан чихэр боов гаргаж тавиад манай хүүхэд харин бантан гаргаад ирдэг байгаа би ч гайхаад наадахаар чинь яах юм бэ тэгсэнээс энэ хоол унд бараг болох байхаа гэсэн чинь Батчулуун маань гомдох нээ урвайгаад ирдэг байгаа тэгхээр нь би ч за за гаргаад тавьчих гээд уг нь ч бантан гэдэг маань алтан медалтай хоол гэдэгийг мэднэ л дээ ингээд бүх юм сайхан болж байлаа манай гэрээр манай ангийн багш нь орж ирээд л за Батаа танай хүүхэд чинь хичээлдээ маш муу байгаа даа та 2 ер сайн хичээлийн хийлгэж байгаарай гээд л баахан юм яриад би ч айлийн эзэн хүүхэдийн аав гэсэн  дээ л их л додгир суж байлаа . ингээд бид нар уулнаас бууж гэр гэртээ харих тийшээ хандаад манайхан ч идэх хоол унд маань дуусаад ирэгүүт л тоглож гарлаа бид нар хөл бөмбөг тоглож байгаад манай ангийн нэг хүүхэд харин уулын уруу алдчихсан юм тэрний бөмбөгний хойноос яюсан хүүхэд харин бөмбөг байхгүй нүүр нь сонин царайлчихсан хүрээд ирдэг байгаа бид ч юу болсон яасан бэ гээд л бүчээд очисон чинь харин тэр доор хүний араг яс байна гээд манай ангийн багш маань харин айгаад охидууд ч гэсэн айгаад тэгээд бид дан эрэгтэй хүүхдүүд нь очиж үзэхээр доошоо буулаа тэгсэн харин тэр уулын дор байдаг бүүр дээр үеийн нэг оршуулагийн газар байдаг юм хэдэн зуун жилийн өмнө л байсан байх гэж боддог юм зүгээр л нэг хэдэн том том чулуу дөрөвөлжилөөд тавьцан байдаг юм тэгсэн нэгнийхэн харин чулуу нь хажуу тийш унаад дороос нь араг яс гэж нэг гавалын яс цухуйчихсан байлаа манай хэд ч тэнд нь айгаад хүрэх хүн байхгүй тэгсэн манай ангийн баатарсүрэн гэдэг хүүхэд өө энэ чинь зүгээр л хүний гавалын яс байна ш дээ энээс айсаний хэрэггүй манай аав хэлэхдээ хээр хөдөө ийм гавалийн яс зөндөө тааралдаг юм харин байрнаас нь хөдөлгөж болохгүй шүү гэдэг юм гээд тэгээд ч бид нар айж байсан болохоор оролдоогүй юм ингээд бид нар баахан энэ тэр үлгэр домог шиг юм ярисаар байгаад гэр гэртээ ирлээ

тусгай салаа 25-26 р анги

Monday, October 11, 2010

тусгай салаа 21-22

миний хөөрхөн дүү

 сүхбаатарын талбай дээр
 найзуудтайгаа

 дэлдэн хүүхэд
 алиалагч
 хип хоп охин
 цасан охин
 шарталтийн байдал
 фитнесээр хичээлэж байгаа нь
 анх удаа туулайчилж байгаа нь
 баатар эрийн гэргий
 чех залуутай танилцсан
 прагын төв гудамжинд
 уран нугараач охин
 вагонд туулайчилсан
бөртө үжин хатан

Thursday, October 7, 2010

тусгай салаа 11-12 дугаар анги


тусгай салаа 9-10 дугаар анги


тусгай салаа 7-8 дугаар анги


тусгай салаа 5-6 дугаар анги

тусгай салаа 3- 4 дүгээр анги

тусгай салаа 1-2 дугаар анги

монголийн гарамгай жанжин зэв сүвээдэй 2

Монголын эзэнт гүрний мандан бадарч явсан 13-р зуун, Чингис хаан болон түүний угсааг залгуулсан Өгөөдэй, Хубилай, Гүег, Мөнх, Аригбөх зэрэг алдартай хаадын суутай түүхийн үргэлжлэл болсондоо та бид хувьтай хүмүүс билээ.
Агуу их гүрний цуутай түүхийг бүтээлцсэн агуу хүлэг баатрууд, эрдэмтэн мэргэдийн амьдрал, амжилтыг бодоод үзэхнээ Монголын нууц товчоон дахь мэдээлэл дэндүү багахан санагдана.
Энэ удаагийн энэхүү блогтоо би Монголын эзэнт гүрнийг үүсгэн байгуулахаас өмнө идэр залуу наснаасаа насан эцэслэх хүртлээ их эзэндээ хүчин зүтгэж,алдар цуугаа мандуулсан баатар Сүбээдэйн талаар цуглуулсан бяцхан баримт, мэдээллээ сийрүүлэн бичиийг хүслээ.
Баатарлаг түүх, эр зоригийн талаар Холливудын хийсэн ямар ч түүхийн баатраас хавьгүй илүү баатарлаг түүхийг энэ их хүн бүтээснийг санах хэрэгтэй.
Википедиа -д тэмдэглэгдсэнээр Сүбээдэй баатар нь Чингис болон Өгөөдэй гэсэн 2 их хааны үе дамжин цэрэг, стратегийн ерөнхий удирдагч байсан байна.
Түүний удирдсан дор хаяж 20 том тулааны үр дүнд Дэлхийн түүхэнд ямар ч цэргийн удирдагчийн эзэлж байгаагүй тийм их газар нутгийг эзэлж чадсан байдаг.
Түүний цэргийн армиуд өөр хоорондоо 500 км -ийн зайтай нүүж, байрлах нь энгийн үзэгдэл байсан гэдэг. Түүний хамгийн алдартай ялалт нь өөр хоорондоо 1600 км -ийн зайтай Польш болон Унгарын цэргүүдийг 2 -хон өдөрт дараалуулан хиар цохисон явдал юм.
Түүхчид Сүбээдэй -г 1160 - 1170 аад оны үед Онон голын баруун бэлчирт Урианхай үндэстний отогт төрсөн гэж үздэг/Ойн хүмүүс гэж нэрийдсэн/.
Тэрээр Тэмүүжинд өсвөр наснаасаа хүчин зүтгэж эхэлсэн бөгөөд түүний эцэг нь төмрийн дархан байсан гэдэг. Түүний гэр бүл, үеэл дүү Зэв нар нь хэдэн үеээрээ их хаад, Монголын эзэнт гүрэнд үнэнчээр хүчин зүтгэсэн байдаг.
Чингис хаан Меркиз -ийг хөнөөлгөхөөр Сүбээдэйг илгээхэд тэрээр 1216 онд Чу голын хөвөөнд түүнийг устгаад буцах мөчид Хорезмын хаан Мухамед II түүнтэй бяцхан тулаан хийсэн байдаг. Сүбээдэй баатар түүний дайралтыг уран заль ашиглан цүүц дайралт хийж тогтоосон байдаг бөгөөд улмаар 1219 онд Хорезмын улсад Чингис хаан дайн зарлаж, дайрч эхэлсэн юм. Сүбээдэй энэ тулаанд 70,000 цэргийг удирдан гарамгай ялалт байгуулсан түүхтэй. 2 -р Мухамед дайнд ялагдан Персийн гүн рүү зугтаахад Чингис хаан түүнийг авлуулахаар Сүбээдэй баатрыг 10,000 цэрэгтэй мөшгүүлжээ. Мухамед замын бартаа даалгүй нас барахад Сүбээдэй баатрын цэргүүд Азербайджан -ний нутагт өвөлжөөд, Каспийн тэнгисийг тойрч гараад эртний өст Зэрлэг Кавчакуудыг араас нь орж сөнөөсөн байна. Тэндээсээ цаашлан Волга мөрийн хөвөөнд буюу Болгарын газар нутаг хүрэхэд нь их цэрэгтэйгээ нэгдэх тушаал авч буцжээ.




1241 оны сүүлээр Сүбээдэй Австрали, Итали, Герман зэрэг улсуудыг дайлах төлөвлөгөөг боловсруулах үеээр Өгөөдэй хаан таалал төгссөн тухай мэдээ хүлээн авснаар төлөвлөгөөг зогсоосон байдаг.
Харин Сүбээдэйн талаар интернэтээс олж уншсан хамгийн сонин түүх бол түүний насан хэвийсэн үе юм. Википедиа -д түүнийг эх нутагтаа 1248 онд буцан ирж, насан эцэслэсэн гэж бичсэн байдаг. Харин Европ тивд түүний ардар нэр 1241 оноос эхлэн бичигдсэн байдаг бөгөөд баруун Европт, Испанид газарзүйн болон эдийн засгийн танадалт хийн хэсэгтээ амьдарч байсан гэж түүхчид үзсэн байдаг.
Харин Испанийн нэгэн номонд бичигдсэнээр бол, 1241 онд Өгөөдэй хаан нас барснаар залгамжлах хааныг сонгох хуралдайд Бат хаан эх нутаг руугаа буцахдаа Европ тивд эзэмшил болгосон шинэ газар нутгаа жанжин Сүбээдэй -д хариуцуулан үлдээж, түүн "Барууны Ханхүү" цолоор өргөмжилсөн байна.
Хэдийгээр Сүбээдэй баатар олон олон дайн тулаанд оролцсон шилдэг жанжин байсан хэдий ч Европт байх хугацаандаа эгэл жирийн, маш энэрэнгүй удирдагч байсныг тэмдэглэсэн байдаг. Ингээд хэсэг хугацаанд Европын орнуудын соёл, ёс заншилтай танилцан, газар орнуудаар аялах болсон байна. Испанийн газар нутаг болох Астуриа гэдэг газраар аялж явахдаа тухайн ард түмний эртний Бухтай тулалдах урлагийг үзэж, маш ихээр сонирхох болсон байна. Эртний Испаничууд их баяр ёслолын үеээр улайрсан бухыг номхруулж чадсан хүнийг ихээр дээдэлдэг байсан тул магадгүй Сүбээдэй баатар өөрийн суу гавъяа, эр зоригийг илэрхийлэх боломж гэж үзсэн байж магадгүй. Юутай ч тэрээр бухтай тулалдах талбарт нум сум, нөмрөгөө, жад атган гарах шинэ урсгалыг "Subutai bullfighting" гэж нэрлэн, тухайн цаг үедээ дэлгэрүүлж байсан гэдэг. Хэдий энэхүү мэдээлэл баттай эх сурвалжаас биш ч гэсэн, түүний Бат хаанаас салж, эх нутагтаа ирэх хүртэлх амьдрал Википедиа дээр хүртэл бичигдээгүй байсан юм. Гарамгай баатарлаг жанжин Сүбээдэй амьдралынхаа эцсийн мөч хүртэл үхэл эсвэл амьдралыг тулгасан эр зоригт үйлсэд өөрийгөө зориулсан юм.


Ийнхүү Зэв, Сүбээдэй нар дундад ази болон арабын ертөнцөөр хүссэн газраараа хөндлөн гулд аялж байлаа. Хорезмын шахыг устгасныхаа дараа тэд эзэн хаанаасаа буцаж ирэх даалгавар авсан бөгөөд Монголын цэргийн бодлоготон энэ 2 жанжин хачин зоримог төлөвлөгөө боловсруулжээ. Тэд тоногдон талагдсан ар кавказаас өөрсдийн үл мэдэх Европод цөмрөн орохоор шийдэв. Энд Монголын морин цэрэг Оросын армитай тулгарсан юм. 80.000 гаран хүнтэй Оросын армитай 20.000 хүрэхгүй хүнтэй Монголын арми тулалдсан энэ түүхт тулалдааныг Оросын цэргийн түүхчид хар дарсан гутамшигт жилүүдийн эхлэл байсан гэж үздэг.Энэ тулалдаан Монголчуудын бүрэн ялалтаар дуусч Оросын томоохон Вангууд бүгд олзлогдон алагджээ. Ийнхүү энэ 2 жанжин эх нутагтаа ирсэн юм. Тэгвэл энэ аян дайн яагаад ийм эрдэмтэдийн анхаарлыг татна вэ гэсэн асуулт гарч ирнэ. Зэв, Сүбээдэй нарын энэ аян дайн нийт 8000 км замыг туулсан бөгөөд энэ бол Морин цэргийн түүхэнд байж боломгүй зай юм. Гэвч энэ зайг Зэв, Сүбээдэй нарын Морин цэрэг туулж зорилгоо биелүүлсэн юм. 20.000 цэрэгтэйгээр ази европын хөндлөн туулж дааралдсан газар болгондоо ялалт байгуулж явсан энэ баг цэрэг бол дэлхийн түүхэн дэх хамгийн шилдэг баг цэрэг мөн гэж үздэг юм. Тэд тулалдсан томоохон тулалдаанууд байнга хүчний асар ялгаатай байдалд болдог байсан ч ялалт дандаа тэдний талд байдаа.
Гүржүүдтэй тулалдсан тулалдаанд гэхэд л гүржийн 200.000 цэрэгтэй тулалдсан тухай баримт байдаг бол Оросын 80.000 цэрэгтэй тулгарсан тулалдаан бас л одоо болтол энэ аяныг нууцлаг болгосоор. Зарим нь энэ бол тэдэнд далдын ямар нэг хүчин туслаж байсан байх хэмээн аргаа баран үстэй толгойгоо маажиж байна. Энэ бол ямар нэг далдын хүчин бишээ энэ бол Монгол цэргийн дайчин чанар тулалдах урлагаар тодорхойлогдох зүйл юм. Их зөгнөгч Носдрадумас 2011 он Бурханы ташуур буцан ирэх бөгөөд Монголчууд дахин дэлхийг эзлэх болно гэсэн нэгэн мөр түүний зөгнөл дунд байдаг ажээ. Болж буй бүхий л үйл явцийг ажиглахад Монголчуудын Генийн идэвхжил 700-800 жилийн давтамжтайгаар болдог болохыг эрдэмтэд бичсэн байдаг бөгөөд энэ Генийн идэвхжил болох болгонд Монголчууд дэлхийн түүхэнд маш ихээр нөлөөлдөг болохыг тэд баталсан байдаг.

цэрэг эрс дуулж байна

Ч. Соднодаржаагийн хєгжим
С. Батаагийн шvлэг


Авхаалж сорьсон аяны дараа
Алжаал тайлсан vдэш байна
Хэсэг хэсгээрээ тvvдгийн дэргэд
Цэрэг эрс дуулж байна

Ая дуу минь хангинан байг
Ард олон минь амгалан байг
Хартан дайсныг хазаарлан суунаа
Хайртай бvхнээ хамгаалан суунаа

Ялах эрдэмд шамдан байж
Эрийн золбоог шалган байна
Янаг хонгороо дурсан байж
Цэрэг эрс дуулж байна

Ая дуу минь хангинан байг
Ард олон минь амгалан байг
Хартан дайсныг хазаарлан суунаа
Хайртай бvхнээ хамгаалан суунаа

Сvрлэг улаан тугийн дор
Тvрлэг дуу нvргэн байна
Ёслолын туяад жигдрэн байж
Цэрэг эрс дуулж байна

Ая дуу минь хангинан байг
Ард олон минь амгалан байг
Хартан дайсныг хазаарлан суунаа
Хайртай бvхнээ хамгаалан суунаа

Wednesday, October 6, 2010